ən-Nəhl 16

﷽

Ayə 16

(Yollarda dərə, təpə, çuxur kimi) əlamətlər də (müəyyən etdi). (İnsanlar gecə vaxtı) yollarını (və qibləni) ulduzlar vasitəsilə taparlar.

وَعَلَامَاتٍ ۚ وَبِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ

Təfsir

Şeyx Kuleyninin (r) səhih sənədlə İmam Rzadan (ə) “Və əlamətlər (yaratdı). Onlar ulduz vasitəsi ilə yolu taparlar” (“Nəhl” surəsi, 16-cı ayə) ayəsinin təfsiri haqqında nəql etdiyi hədisdə İmam (ə) belə buyurur:“Əlamətlər bizik, ulduz isə Allah rəsuludur (s)”.
Şeyx Təbərsi özünün “əl-İhticac” kitabında İmam Həsənin (ə) nəvəsi Abdullah ibn Həsəndən, o da öz atalarından belə nəql edir: “Əbu Bəkr və Ömər Xanım Fatimənin (ə) Fədək bağını qəsb etdikdə Həzrət Fatimə (ə) bundan xəbər tutdu. O, başını örtərək öz çadrasına büründü, xidmətçiləri və Bəni-Haşim qadınlarının bir neçəsi ilə birgə məscidə tərəf gəldi. Həzrət Zəhra (ə) ətəyi yerə sürtüləcək dərəcədə uzun paltar geyinmişdi. Yerişi atası Peyğəmbərin (s) yerişini xatırladırdı. Məscidə daxil olduqda Əbu Bəkr mühacir və ənsardan bir dəstə ilə oturmuşdu. Pərdə çəkdilər. Xanım Zəhra pərdənin arxasına keçib əyləşdi. Həzrət Zəhra (ə) bu vaxt yanıqlı bir ah çəkdi. Məsciddəkilər onun bu ah çəkməsindən təsirlənib ağladılar. Məclisdəki vəziyyət dəyişdi. Fatimə (ə) bir az sükut edib camaatın ağlamaq səsinin sakitləşməsini gözlədi. Sonra öz sözünə Allahı həmd və tərif etməklə, Peyğəmbərə (s) salavat göndərməklə başladı. Bu vaxt camaat yenidən ağladı. Onlar ağlayıb qurtarandan sonra Xanım yenidən danışmağa başladı. O buyurdu: “Allaha verdiyi nemətlərə görə həmd olsun, əta etdiklərinə görə ona şükür olsun. Təqdim etdiyi nemətlərə görə bütün təriflər ona məxsusdur. O, nemətləri heç bir səbəb olmadan ilk olaraq əta etmişdir, onun nemətləri hər yeri əhatə edibdir. Belə ki, onları saymaq, sonunu bilmək və onun miqdarını dərk etmək mümkün deyil. Allah nemətlərin artması üçün yaratdıqlarını şükür etməyə çağırıb və onlar üçün bunun müqabilində nemətləri artırıb. Onları şükür etməyə çağırmaqla verəcəyi nemətləri iki qat edib. Şəhadət verirəm ki, Allahdan başqa ilah yoxdur. O, təkdir. Heç bir şəriki yoxdur. Bu elə bir kəlmədir ki, ixlaslı olmağı onun əsası qərar verib və onu qəlblərdə yerləşdirib. Tövhidin dərkini təfəkkürlə açıq-aşkar edib. Gözlər onu görməkdə, dillər onu vəsf etməkdə, düşüncələr isə onun necəliyini dərk etməkdə acizdir. O bütün mövcudatı onlardan əvvəl heç bir şey olmadan yaradıb. Bütün yaranmışları bənzədəcəyi bir nümunə olmadan xəlq edib. Öz iradə və qüdrəti ilə heç bir şeyə ehtiyacı olmadan və özü üçün fayda və mənfəət nəzərdə tutmadan varlıqları yaradıb, onları təsvir və tənzimləyən Allahın məqsədi öz hikmətini göstərmək, ona itaət etməyin zəruriliyini bildirmək, öz qüdrətini zahir etmək və bəndələri ona ibadət etməyə çağırmaqdan başqa bir şey deyildir. Daha sonra O Ona itaət etməyə görə savab və Ona qarşı çıxmağa görə isə əzab qərar verdi. Bunu bəndələrini cəhənnəmdən uzaqlaşdırmaq və cənnətinə yaxınlaşdırmaq üçün etdi. Şəhadət verirəm ki, atam Məhəmməd ibn Abdullah Allahın qulu və rəsuludur. Allah-taala onu elçi olaraq göndərməmişdən əvvəl (qeyb aləmində) seçmiş, onu digərlərindən ayırmamışdan əvvəl ucaltmış və onu peyğəmbər olaraq göndərməmişdən qabaq təmizləmişdir. O zaman yaranmışlar qeybdə gizlin və yox idilər. Böyük Allahın bütün işlərin aqibət və gedişatından xəbəri var idi. Onun elmi zamanın asayiş və fəsadını, eləcə də baş verən hadisələri əhatə edirdi. Allah-taala əmrinin tamamlanması və hökmlərinin həyata keçməsi üçün onu peyğəmbər olaraq göndərdi. O Həzrət (s) peyğəmbərliyə seçiləndə bütün ümmətlər pərakəndə halda bir-birindən uzaq, bütpərəst idilər. Onlar Allahı tanıdıqları halda inkar edirdilər. Allah-taala atam Məhəmmədin (s) vasitəsilə insanları cəhalət və qəflətdən ayıltdı. Allahın Rəsulu (s) səbir və yenilməzliklə insanların hidayət və nicatı üçün çalışmış və onları günahdan qurtarmış, gözlərinin korluğunu aradan qaldırmışdır. Onları haqq dinə hidayət etmiş və doğru yola dəvət etmişdir. Sonra Allah şəfqətlə və onun öz ixtiyar və rəğbəti ilə onu öz dərgahına apardı. Məhəmməd (s) dünya zəhmətləri və əziyyətlərindən qurtulub Allahın rəhmət dəryasında, seçilmiş mələklərin əhatəsində rahatlıqdadır. Allahın peyğəmbəri, vəhyini əmanət etdiyi, yaratdıqlarının ən üstünü və razı qaldığı şəxs olan atama Allahın salavat və salamı olsun”. Sonra Xanım Zəhra üzünü məclisdəkilərə tutub belə buyurdu: “Siz Allahın bəndələrisiniz. Siz onun hökmlərini, haram-halal buyurduqlarını icra edənlərsiniz. Siz Allahın göndərdiyi dinin və vəhyin daşıyıcısı və bu dini digər ümmətlərə çatdıranlarsınız. Bunu özünüzün haqqı hesab edirsiniz. Halbuki bu, Allahın sizin aranızda olan əhdidir. Bilin ki, Peyğəmbər sizin aranızda böyük bir əmanət qoyub. (Bu əmanət) Allahın danışan kitabı, doğru olan Quranıdır. Bu kitab Allahın nuru və kəsərli dəlilidir. Bu kitabın dəlilləri açıq-aşkar, sirləri aydın, zahiri işıqsaçandır. Onun arxasınca düşənlər onunla arzusuna çatar. Ona tabe olanları cənnətə aparar, ona qulaq asanları nicata (qurtuluşa) çatdırar. Bu kitabla Allahın nurani dəlillərini, geniş izah olunmuş vaciblərini, həzər olunmuş haramlarını bilmək olar. Onun bəyan etdikləri açıq-aşkar, dəlilləri kifayət edəcək həddədir. O kitabda əməl olunası çoxlu fəzilət, insanlara hədiyyə edilmiş rüxsətlər və şəriət hökmləri qeyd olunmuşdur. Allah imanı sizin şirkdən paklanmağınız üçün, namazı təkəbbürlükdən uzaq olmağınız üçün, zəkatı nəfsinizi paklaşdırmaq və ruzinizi artırmaq üçün, orucu ixlasınızı möhkəmləndirmək üçün, həcci dini ucaltmaq üçün, ədaləti qəlbləri tənzimləmək üçün, bizim itaətimizi ümmət içərisində nizam-intizam yaratmaq üçün, imamətimizi təfriqədən amanda qalmaq üçün, cihadı İslamın izzətli olması, küfr və nifaq əhlinin isə zəlil olması üçün, səbirli olmağı savab qazanmağa kömək olması üçün, digərlərini yaxşı işlər görməyə dəvət etməyi ümumi məsləhət üçün, valideynə yaxşılığı Allahın qəzəbindən qorunmaq üçün, qohumlarla əlaqə saxlamağı ömrü uzatmaq və sayı artırmaq üçün, qisası qan tökülməsinin qarşısını almaq üçün, nəzrə vəfa etməyi Allahın rəhmətini cəlb etmək üçün, alverdə ölçüyə düzgün riayət etməyi alverin dəyərinin düşməsinin qarşısını almaq üçün (vacib olaraq) qərar verib. O, bəndəni pisliklərdən uzaqlaşdırmaq üçün şərab içməyi haram buyurmuş, lənətə düçar olmamaq üçün (insanları) pak qadına zina böhtanı atmaqdan çəkindirmiş, paklığın qorunması üçün oğurluq etməyi qadağan etmişdir. Allah-taala Onun rübubiyyətinə (hər şeyi idarə etməsinə) ixlasla inanmaqdan ötrü şirki haram etmişdir. “Kamil surətdə təqva və pəhrizkarlığa riayət edin və ancaq müsəlman olaraq ölün”. Allahın sizə əmr etdiyi və sizi çəkindirdiyi şeylərdə ona itaət edin. Bilin ki, “Allahdan bəndələri içərisində yalnız alimlər qorxar”. Ey insanlar, bilin ki, mən Fatiməyəm, atam Məhəmməddir (s). (Bu sözümü) əvvəldə və axırda (təkrar olaraq) deyirəm. Dediklərimdə səhv bir söz demirəm. Etdiyim işlərdə həddimi aşmıram. “Sizə özünüzdən elə bir elçi gəldi ki, sizin əziyyətə (məşəqqətə) düşməyiniz ona ağır gəlir. O sizi çox istəyir, möminlərə qarşı şəfqətli, mərhəmətlidir!” Əgər onun əsil-nəsəbinə baxsanız, biləcəksiniz ki, Peyğəmbər sizin qadınlarınızdan hər hansısa birinin yox, məhz mənim atamdır. Sizin kişilərinizdən birinin deyil, məhz mənim əmim oğlunun (Əli ibn Əbu Talibin) qardaşıdır. O (s) nə gözəl nisbət verilən bir qohumdur. Mənim atam sizi pis işlərdən çəkindirməklə, müşriklərə tərəf meyil etmədən, onların mərkəzlərini məhv edərək, nəfəs aldıqları yeri tutaraq və Rəbbinin yoluna hikmətlə və gözəl moizə ilə çağıraraq Allahın risalətini çatdırdı. Atam bütləri sındırıb haqq düşmənlərinin, inadkarların başını əzdi, onların birliyini aradan apardı və onlar geriyə üz çevirdilər. Beləliklə, gecənin zülməti sübhün açılmağı ilə yoxa çıxdı, həqiqət aşkar oldu. Dinin başçısı danışdı, şeytanların səsi batdı, nifaq (ikiüzlülük) tərəfdarları yoxa çıxdı, küfr və ayrılıq düyünləri açıldı. Siz Allahın onlardan hər növ çirkinliyi apardığı və pak qərar verdiyi nurani və iffətli şəxslərin (Əhli-beytin) vasitəsilə tövhid kəlməsini dediniz. Halbuki bundan əvvəl atəş çuxurunun yanında içilən bir qurtum su və yeyilən bir tikədən artıq deyildiniz. Ayaqlar altında çirkli su və iyrənc yeməklər yeyərək xar və zəlil olmuşdunuz. Ətrafdakı insanların sizi məhv edəcəyindən qorxurdunuz. Allah-taala Məhəmmədin (s) vasitəsilə sizi bu alçaqlıqlardan xilas etdi. O, min bir zəhmətlə və cəngavərlər, ərəb canavarları və kitab əhlinin azğınları ilə imtahana çəkildikdən sonra sizi azğınlıqdan qurtardı. Hər dəfə onlar döyüş atəşini alovlandırdılar, lakin hər dəfə də Allah-taala bu alovları söndürdü. Nə zaman şeytan öz buynuzunu çıxarırdısa, yaxud müşriklərdən hansınınsa düşmənçilik və ədavət səbəbilə ağzı açılırdısa, o zaman Peyğəmbər qardaşını (Əli ibn Əbu Talibi) həmin düşmənin üzərinə göndərirdi. O, döyüşə girib düşmənin qol-qanadını ayağı altında əzməmiş, müxaliflərin alov şölələrini öz qılıncı ilə yatırmamış meydandan geri dönməzdi. O bütün əziyyətlərə Allaha xatir dözürdü. İlahi fərmanı yerinə yetirmək üçün hədsiz dərəcədə səy göstərirdi. O, Peyğəmbərə ən yaxın insan idi. Allah dostlarının seyidi (başçısı) idi. O, yaxşı işləri yetirmək üçün daim tələsir, bu yolda çoxlu çalışır və daim səy göstərirdi. Allah yolunda gördüyü işlərdə heç bir danlaq edənin danlağı onu işindən saxlamırdı. Lakin siz həmin vaxt tam rahatlıqda idiniz. Əmin-amanlıq içində deyib-gülüb istirahət edirdiniz. Elə həmişə bunu gözləyirdiniz ki, bizim ailəmizdə bədbəxt hadisələr baş versin. Siz düşmən səfləri ilə üz-üzə gələndə geriyə çəkilərək döyüş meydanından qaçırdınız. Elə ki Allah-taala öz Peyğəmbəri üçün peyğəmbərlərin yurdunu seçdi (onun canını aldı), sizin içinizdə gizlətdiyiniz münafiqlik (ikiüzlülük) aşkara çıxdı. Din paltarını əyninizdən çıxardınız. İçinizdə gizlətdiyiniz azğınlıq danışmağa başladı. Cəmiyyətdə ən dəyərsiz olanlar ortaya çıxdı. Batil əhlinin başçıları öz pis səslərini ucaltdılar və sizin meydanda quyruqlarını tərpətməyə başladılar (öz işlərini gördülər). Şeytan öz yuvasından başını çıxardaraq sizi səslədi və sizin onun dəvətini qəbul etdiyinizi və (ona) aldandığınızı gördü. Sonra sizi öz itaətinə çağırdı və sizin onun əmrlərinə itaət etdiyinizi müşahidə etdi. Sizi əsəbləşdirdi, siz də əsəbləşərək özünüzü itirdiniz. Sahibi olmadığınız dəvənin yüyənindən yapışdınız, içməyə haqqınız olmayan bulaqdan su içdiniz. Peyğəmbərin vəfatı yaxın və (bu müsibətə görə) ürəyimiz yara olduğu halda, hələ bu yara sağalmamış və hələ Peyğəmbərin cənazəsi dəfn olunmamış tələsərək layiq olmadığınız yerləri tutdunuz. Elə zənn etdiniz ki, guya bu tələskənlik fitnənin qarşısını almaqdan ötrüdür. “Bilin ki, onlar (özləri) fitnəyə düşdülər. Şübhəsiz ki, cəhənnəm kafirləri bürüyəcəkdir!” Belə hərəkətlər sizdən uzaqdır. Bu (cinayət dolu) əməlləri necə edirsiniz?! Haqdan necə üz çevirirsiniz?! Bir halda ki Quran sizin aranızdadır. Onun özü zahir, hökmləri aşkar, əlamətləri gözqamaşdıran, əmr və qadağaları aydındır. Siz o kitabı tərk etdiniz. (Bu əməlinizlə) Allah kəlamına etiraz edirsiniz? Yoxsa Tanrı hökmünün əksinəmi fətva verirsiniz? “Zülmkarlar üçün bu necə də pis bir mübadilədir”. “Kim İslamdan başqa bir dinin ardınca gedərsə, (o din) heç vaxt ondan qəbul olunmaz və o şəxs axirətdə zərər çəkənlərdən olar”. Siz bu fitnənin yatmasını, qarmaqarışıqlığın aradan getməsini gözləmədiniz. Tələsərək yel vurub fitnə közünü daha da alovlandırmağa, yaranı daha da dərinləşdirməyə, şeytanın dəvətini qəbul edib yolunuzu azmağa, haqq dinin nurunu söndürməyə və Peyğəmbərin hökm və sünnəsini boğmağa başladınız. Əsassız bəhanələrlə öz çirkin məqsədlərinizi icra etdiniz. Həqiqətdə isə Peyğəmbərin Əhli-beytinə və övladlarına xəyanət və zülm edirdiniz. Sizin etdiyiniz zülmlərə bədəni bıçaqla kəsilmiş və bətninə nizə batırılmış şəxs kimi səbir edirik. Siz indi belə güman edirsiniz ki, biz (Peyğəmbərin) heç bir irsinə sahib deyilik? “Onlar cahiliyyət dövrünün hökmünümü istəyirlər? Yəqin sahibi olan bir camaat üçün Allahdan daha yaxşı hökm verə bilən kimdir?” (Mənim Peyğəmbərin qızı olmağımı və onun irsinə sahib olduğumu) bilmirsinizmi? Bəli, bilirsiniz. Çünki mənim Peyğəmbərin qızı olmağım gün kimi aydındır. Ey müsəlmanlar, heç rəvadırmı mənim öz irsim əlimdən alınsın? Ey Əbu Qühafənin oğlu (Əbu Bəkr), Allahın kitabına əsasən sən öz atandan irs apara bilərsən, lakin mənim atam özündən sonra irs qoya bilməz? Bu işinlə Allah və Rəsuluna qarşı çox qəribə və pis bir iş gördün (onlara iftira atdın). Qəsdən Allahın kitabını tərk edib onu kənara atdınız? Halbuki Allah-taala buyurur: “Süleyman Davuddan irs apardı”. Yəhya ibn Zəkəriyyadan xəbər verdikdə Zəkəriyyanın dilindən buyurur: “Mənə öz dərgahından bir canişin bəxş et ki, mənim və Yəqub ailəsinin varisi olsun”. Başqa yerdə Allah-taala buyurur: “Qohumlar Allahın kitabında (irs, varislik baxımından) bir-birinə daha yaxındırlar”. Allah-taala yenə də belə buyurur: “Allah övladlarınız haqqında sizə tövsiyə edərək buyurur ki, oğula iki qız hissəsi qədər pay düşür”. Başqa bir ayədə buyurur: “(Sizin hər birinizi ölüm haqlayan zaman) qoyub gedəcəyiniz maldan valideynlərinizə, yaxın qohumlarınıza verilməsi üçün ədalət üzrə vəsiyyət etməyiniz zəruridir. Müttəqilərə (bu,) vacibdir”. Siz mənim heç bir payımın olmadığını, atamla mənim heç bir qohumluq əlaqəmin olmamasını və atamın irsinin mənə çatmadığını güman edirsiniz. Məgər Allah-taala Quranda olan bu ayələri sizə məxsus edib və atam Məhəmmədi (s) bu ayələrin hökmündən kənarda saxlayıb? Yoxsa demək istəyirsiniz ki, iki (ayrı) dinin əhli bir-birindən (kafir mömindən) irs aparmır? Məgər mən və atam bir dinin əhli deyilikmi? Yoxsa siz Quran ayələrinin ümumi və xüsusi hökmlərini atam və əmim oğlundan daha yaxşı bilirsiniz? (Sonra Əbu Bəkrə xitab edərək buyurdu:) bu gün istədiyini et. Fədəyi məndən bütünlüklə al. Qiyamət günü (etdiklərinin cəzasını) görəcəksən! Allahın (aramızda) hakimlik etməsi, Məhəmmədin (s) bizim rəhbərimiz olması və qiyamət gününün (səninlə) görüşəcəyimiz gün olması nə qədər də gözəldir! Qiyamət günü batil əhli xəsarətə uğrayacaqdır! Peşman olduğunuzda dediklərinizin sizə heç bir faydası olmayacaqdır. “Hər bir xəbərin müəyyən bir vaxtı var”. “O zaman rüsvayedici əzabın kimə gələcəyini və kimin əbədi əzaba düçar olacağını biləcəksiniz!” Sonra Fatimə (ə) üzünü ənsara (Mədinə müsəlmanlarına) çevirib onlara belə buyurdu: “Ey qəhrəmanlar dəstəsi, dinin dayağı və İslamı qoruyanlar, mənim barəmdə niyə belə süstlük edib mənə edilən zülmlərin müqabilində özünüzü yuxululuğa vurursunuz? Məgər atam Rəsulullah (s) buyurmamışdır ki, hər bir şəxsin ehtiramı övladlarına hörmət etməklə qorunar? Mənim tələb etdiyim haqqımı müdafiə etməyə qüdrətiniz olduğu halda, tez bir zamanda dəyişdiniz və əvvəlcədən planlaşdırdığınız kimi tələsərək işləri əleyhimizə çevirdiniz. “Məhəmməd (s) artıq öldü” deyirsiniz? Onun vəfatı elə böyük hadisədir ki, açdığı yara hər yeri bürümüş və parçalamışdır. Onun aramızdan getməsi ilə yer üzü zülmətə qərq oldu. Onun müsibətində günəş və ay tutulmuş, ulduzlar səpələnmişdir. Onun vəfatı ilə ümidlər yox oldu, dağlar titrədi, ailəsinin haqqı zay edildi və hörməti aradan aparıldı. Allaha and olsun, onun vəfatı çox əzəmətli bir müsibətdir! Bu müsibətin misli heç vaxt olmamış və bu yaxınlarda da olmayacaqdır. Allahın kitabı Onun bu qəti hökmü barədə gecə-gündüz sizə uca səslə, müxtəlif yollarla xəbər verərək buyurur: “Məhəmməd ancaq bir peyğəmbərdir. Ondan əvvəl də peyğəmbərlər gəlib-getmişlər. Əgər o ölsə və ya öldürülsə, siz (dininizdən) gerimi dönəcəksiniz? Halbuki geri dönən şəxs Allaha heç bir zərər yetirməz. Lakin Allah şükür edənlərə mükafat verər”. Ey ənsar (Mədinə əhli), sizin hamınızın gözü qarşısında və səsimi eşitdiyiniz halda mənim atamdan qalan irsim zülmlə əlimdən alınır? Mənim köməyə dəvətim sizə də şamil olur və siz də bundan xəbərdarsınız. Mənim dəvətimi qəbul etmək üçün kifayət qədər sayınız, qüdrətiniz və silahınız olduğu halda, mənim dəvətimi qəbul etmirsiniz. Fəryadımı eşitdiyiniz halda, köməyə gəlmirsiniz. Halbuki siz cihad etməklə vəsflənmiş, xeyirli işlərlə tanınmış, biz Əhli-beyt üçün (bizə yardım etmək üçün) seçilmişdiniz. Cahiliyyət dövrünün ərəbləri ilə döyüşmüş, çətinliklərə və ağır işlərə dözmüş, müxtəlif millətlərlə mübarizə aparmışdınız. Bizim fərmanlarımızı yerinə yetirir və əmrlərimizi icra edirdiniz. Axırda bizim vasitəmizlə İslam dininin işləri nizam-intizama düşdü. Çoxlu nemətlər əldə olundu, şirkin vilayətləri təslim oldu. İftiranın qarmaqarışıqlığı aradan getdi. Küfr alovları söndü, hərc-mərclik yox oldu, dinin nizamı düzəldi. Açıq-aşkar bəyandan sonra çaşqınlığa düşürsünüz? Haqq aşkar olandan sonra onu gizlədirsiniz? Addım atdıqdan sonra geri dönürsünüz? İman gətirdikdən sonra Allaha şərik qoşursunuz? Bədbəxtlik olsun o qövmə ki, onlar “andlarını pozan, Peyğəmbəri qovmaq fikrində olan, özləri də sizinlə (döyüşü) birinci başlayan bir camaatdırlar. Məgər onlardan qorxursunuz? Əgər möminsinizsə, daha çox Allahdan qorxmalısınız”. Görürəm ki, siz rahatlığı seçmiş və darlıqdan genişliyə keçmisiniz. Öyrəndiklərinizi kənara atmış və asanlıqla içdiyinizi qaytarmısınız. “Əgər siz və yer üzündə olanların hamısı kafir olsanız, Allaha heç bir zərər yetirə bilməzsiniz. Çünki Allah, həqiqətən də, zəngindir, tərifəlayiqdir”. Bilin ki, bunları deyərkən sizi bürümüş zəlilliyinizdən və qəlblərinizi doldurmuş vəfasızlığınızdan xəbərdar idim. Lakin ürəyimin qəmi tüğyan etdiyi, qəzəbim üzə çıxdığı, səbrim daşdığı üçün, ürəyimdəkiləri aşkar etməkdən ötrü və höccəti tamam edib bəhanələrinizi kəsmək üçün bunları sizə dedim. Bəli, siz istədiyinizi cənginizə keçirib öz murad atınızı ram edərək ona rahatlıqla minin (Fədəyi məndən istədiyiniz kimi alın)! Amma bilin ki, mindiyiniz bu atın arxası yaralıdır, yükü isə biyabırçılıqdır. Onun biyabırçılığı həmişəlikdir. Onun damğası Allahın qəzəbi və əbədi rüsvayçılıqdır. Ona minmiş şəxsi qəlblərə təsir edib onları əridən cəhənnəm atəşinə aparır. Bu etdiklərinizin hamısına Allah nəzarət edir. “Zülm edənlər isə hansı dönüşə dönəcəklərini (hara qayıdacaqlarını, aqibətlərinin necə olacağını) mütləq biləcəklər!” Mən sizi Allah hökmündən boyun qaçırmağın dəhşətli əzabından çəkindirən Peyğəmbərin qızıyam. Gözləyin. Biz də gözləyənlərdənik”. Xanım Fatimə (ə) sözünü qurtaranda Əbu Bəkr ona cavab verərək belə dedi: “Ey Peyğəmbərin qızı, sənin atan (s) möminlərə qarşı mehriban, alicənab, şəfqətli, rəhmli, kafirlərə qarşı isə qəzəbli və acıqlı idi. O, əsil-nəsəb cəhətindən yalnız sənin atan idi, başqa qadınların yox. O yalnız sənin ərinin qardaşı idi, başqalarının yox. (Peyğəmbər) yalnız onu (Əlini) hər bir mühüm və böyük iş üçün seçərdi. O da bütün çətin işlərdə ona (Peyğəmbərə) kömək edərdi. Sizi yalnız xoşbəxt insanlar sevər və sizə yalnız bədbəxt insanlar düşmənçilik edər. Siz Peyğəmbərin (s) pak itrəti, Allahın seçilmiş bəndələrisiniz. Siz bizi səadətə aparan bələdçilərimiz, behiştə sarı gedən yolumuzsunuz. Sən, ey xanımlar xanımı, peyğəmbərlərin ən xeyirlisinin qızı, öz sözlərində doğru, əql və mərifətdə isə hamıdan üstünsən. Heç kim sənin haqqını əlindən ala bilməz və sənin doğru danışdığın sözləri rədd edə bilməz. Allaha and olsun, (Fədəyi səndən almaqla) Rəsuli-əkrəmin (s) buyruğundan çıxmamış, yalnız onun izni ilə hərəkət etmişəm. Bir tayfa tərəfindən seçilən şəxs camaata yalan söyləməz. Allahı şahid tuturam ki, mən Rəsuli-əkrəmin (s) belə dediyini eşitmişəm: “Biz peyğəmbərlər özümüzdən sonra qızıl-gümüş, malikanə və var-dövləti irs qoymuruq. Bizim mirasımız kitab, hikmət, elm və nübüvvətdir. Bizdən miras qalan dünya malı isə bizdən sonra ümmətin rəhbəri olan şəxsin ixtiyarındadır. O, məsləhət bildiyi kimi ondan istifadə edə bilər”. Mən isə sənin tələb etdiyinin (Fədəyin) gəlirini müsəlmanların kafirlərə və yolunu azmışlara qarşı döyüşmələri üçün hərbi silah-sursatların hazırlanmasına xərcləyirəm. Bu təkcə mənim qərarımla deyil, müsəlmanların hamısının razılığı ilə olan bir işdir. Mənim ixtiyarımda olan mal sənin ixtiyarındadır. Öz var-dövlətimi heç vaxt səndən əsirgəmərəm. Sən atanın (Peyğəmbərin) ümmətinin seyidəsi və Peyğəmbərin övladlarının əziz anasısan. Biz sənin fəzilətlərini inkar etmir, ata və övladlar baxımından olan üstünlüyünü danmırıq. Sənin hökmün mənim əlimdə olan mala nüfuz edə bilər. Məgər sən mənim (Fədəyi sənə verməyimlə) atan Rəsulullahın qanunlarına qarşı çıxmağımı istəyirsən?” Həzrət Fatimə (ə) buyurdu: “Sübhanallah, heç vaxt atam Rəsulullah (s) Allahın kitabının əleyhinə bir söz buyurmayıb və onun hökmlərinə heç vaxt müxalifətçilik etməyib. Əksinə, o bütün işlərində Qurana tabe olmuşdur. Siz birləşib etdiyiniz hiyləgərliyə ona (Peyğəmbərə) iftira atmaqla haqq qazandırırsınız? Peyğəmbərin vəfatından sonra sizin etdiyiniz bu işlər Peyğəmbərin zamanında (münafiqlər tərəfindən) onun əleyhinə görülən təhlükəli hadisələrə oxşayır. Bu, ədalətli hökm edən və danışaraq haqqı batildən ayıran Allahın kitabıdır və deyir ki, “O həm məndən, həm də Yəqub ailəsindən irs aparsın” və buyurur: “Süleyman Davuddan irs apardı”. Allah-taala aydın və geniş surətdə vərəsələrin növ və xüsusiyyətlərini tamamilə bəyan etmiş, bu barədə olan vacibləri və mirası qanun olaraq təyin etmiş, qadın və kişi varislərindən hər birinin payı barədə açıq-aşkar söz açmışdır. O, bu işi ilə batil əhlinin bəhanələrini kəsmiş və digərlərinin şəkk və tərəddüdünü aradan aparmışdır. “Xeyr (heç də dediyiniz kimi deyildir), sizin öz nəfsiniz çirkin əməlinizi sizə gözəl göstərmişdir. Mənə yalnız səbir gərəkdir. Dediklərinizdən ötrü ancaq Allahdan kömək diləmək lazımdır!” Əbu Bəkr Xanım Zəhraya (ə) belə dedi: “Allah, Onun Rəsulu (s) və onun qızı olan sən düz deyirsiniz. Sən hikmət mənbəyi, rəhmət və hidayət məskəni, dinin əsası, haqq dəlilin özüsən. Mən sənin fikrini, söylədiklərini əsla rədd etmirəm və danışdıqlarını inkar etmirəm. Lakin sənin və mənim qarşımda oturan bu camaat bu işi mənim öhdəmə qoyub. Mən onların ittifaqı ilə götürdüyümü götürmüşəm (Fədəyi səndən almışam). Mən təkəbbürlü, istədiyini edən və zülmkar biri deyiləm. Onlar mənim dediklərimə şahiddirlər”. Xanım Fatimə (ə) üzünü insanlara çevirib buyurdu: “Ey çirkin əməlin qarşısında sakit durub ona razı olan və sürətlə batil sözə tərəf meyil edib yüyürən müsəlmanlar, məgər siz Quranı düşünmürsünüz? Yoxsa qəlbləriniz qıfıllıdır?! Xeyr, etdiyiniz zülmlərin və pis işlərin qaranlığı qəlblərinizi bürümüşdür. Gözləriniz və qulaqlarınız tutulub. Nə pis xəyallara daldınız! Nə pis bir yolun arxasınca getdiniz! Bütün bunların ən pisi isə başqasının haqqını (Fədəyi) qəsb etməyinizdir. Allaha and olsun, bunun yükü ağır, aqibəti isə çox pis olacaq. Gözünüzün önündən pərdələr götürüldüyü zaman onun arxasındakı dəhşətli əzabı gördükdə Allahdan sizə güman etmədiyiniz (bir əzab) düçar olacaqdır. “Yalan danışanlar (batil söyləyənlər) elə oradaca ziyana uğrayarlar”. Sonra Xanım Fatimə (ə) üzünü atası Rəsulullahın (s) qəbrinə tərəf çevirib ona xitabən bu şeiri oxudu: “Ey ata, səndən sonra elə dəhşətli hadisələr oldu ki, əgər sağ olsaydın, bu müsibətlər çoxalmazdı! Torpaq bərəkətli yağışı itirdiyi kimi, biz də səni itirdik. Sənin ümmətin nizam-intizamı pozdu. Onların yollarını azmasına şahid ol! Onun məqam və ehtiram sahibi olan hər bir ailə üzvü Allah dərgahında daha artıq ehtirama malikdir. Sən bizim aramızdan gedəndən və torpaqlar altına dəfn olunandan sonra bir çoxları öz qəlblərinin kinini aşkar etdilər. Sən aramızdan gedəndən sonra bəziləri bizimlə pis davranıb məqamımızı yüngül sandılar və torpaqlarımızı qəsb etdilər. Sən elə bir parlaq nur idin ki, sənin nurundan istifadə edirdilər. Sənə Allah tərəfindən səmavi kitab nazil olurdu. Cəbrail həmişə gətirdiyi ayələrlə bizim munisimiz olurdu. Sən getdin və getməyinlə xeyir qapıları bizim üzümüzə bağlandı. Kaş sən vəfat edib torpaq altına dəfn olunmamışdan qabaq ölüm bizi haqlayaydı!”

Bütün bölmələr

Hədis axtarQuran təfsiriMəsumlarRavilərKitabxanaSual-cavabTerminlərDualar

Copyright 2025 Hadis.Az